Sulama

Bonsai sulamak kendi başına bir sanat sayılır ve ilk bakışta göründüğü kadar kolay değildir. Bir Japon deyişinde bonsai sulamayı öğrenmenin 3 yıl aldığı söylenir. Bonsai  ile ilgilenenlerin birçoğunun ilk başlarda yaptıkları hatalar da sulama kaynaklıdır. Bu yazıdaki öneriler bonsainizde bonsai toprağı kullandığınız varsayılarak verilmiştir. Topraktan gerekli nemin alınmasını engelleyen sıradan bir saksı toprağı  kullanmadığınız veya bonsainizin bir kök problemi olmadığı farz edilmiştir.

Su

Bonsainizi sıradan musluk suyuyla sulayabilirsiniz. Musluk suyunun çok sert olduğu yerlerde toprakta tuz birikmemesi için yağmur suyuyla sulamak faydalı olabilir ancak musluk suyunuz belirgin şekilde sert değilse veya saksıda ya da gövdede tuz kalıntıları görülmüyorsa yağmur suyu zaruri değildir.

-Bonsaiye iki defa yağmur yağar.

Doğal ortamda ağaçlar köklerini suyu bulabilecekleri noktalara saçaklandırırlar ancak bonsaide bu mümkün değildir.

Bonsaiye iki defa yağmur yağar. Bu eski Japon atasözünde her sulamada uygun miktarda su verilmesi ve toprağın suya doyurulması gerektiği kastedilmektedir. Su ve toprak her sulayışımızda bizim istediğimiz tarzda birbirleriyle etkileşemeyebilirler. Zaten ıslak olan bir topraktaki elementler dökülen suyla etkileşime girmemekte ve kökte hoşa gitmeyecek şeyler olmasına neden olabilmektedir.

Örneğin eğer yüksek miktarda saksıya boca ederseniz su toprağın içinde kanallar açarak belki de hiçbir köke değmeden saksının dibinden boşalacaktır. Eğer sulama metodunuzu değiştirmezseniz bu kanallar her seferinde belirginleşecek ve bonsainiz çöküşe geçecektir. Belki de ölecektir.

Doğru sulama metodu için gözlem yapıp ilk suyu döktüğünüzde; toprağın suyu kabul etmediğini, suyun yağ üzerinde hareket eder gibi davrandığını ve hatta toprak örtüsünün bir kısmının suyun üstünde aktığını göreceksiniz. Aynı şeyin toprak altında da aynı şekilde hareket ettiğinden emin olabilirsiniz. Bunun önüne geçebilmek için toprak önce hafifçe ıslatılır ve beklenir. Böylece toprak suyu emer ve tava gelir. Daha sonra su ikinci defa dökülerek saksının ortasındaki toprağın da suyu emmesi beklenir ve en son saksıdaki toprağın tamamen suya doyurulması sağlanıp böylece kök uçlarına ulaşması hedeflenir.

 

AŞIRI SULAMA

İnsanlara bonsainizi aşırı sulamayın dendiğinde bundan toprağı hafifçe ıslatıp bırakın manası çıkaranlar olabiliyor. Hâlbuki toprağı her sulamada suya doyurmalısınız. Aşırı sulamadan kasıt aslında sık sulamadır. Toprağın kurumasına izin vermemektir. Bu hata, köklerden ağaca yeterli oksijenin taşınmasını engelleyerek  ağaca rahatsızlık verir ve mantar ve diğer zararlıların üremesine sebep olur.

Aşırı sulamanın etkileri daha hafiftir ve belirlenmesi göreceli olarak daha uzun sürer. Aşırı sulama kök sisteminin etrafının devamlı ıslak kalmasına neden olur. Kök ise nefes almak için oksijene ihtiyaç duyar ve bu kadar çok su toprağın havayı tutma yetisini zayıflatır. Bu da kök saçaklarının boğulması ve ölmesine sebep olur. Kökler gelişemeyip ölmeye başladığı için ilk olarak ağaçta kuvvet azalması şeklinde kendisini gösterir. Ölü kökler çürümeye başlar. Doğal olarak ortaya çıkan bakteriler ölü kökler ve ıslak toprak içinde kolayca çoğalma imkânı bulacaklardır. Kök sistemi aşırı sulamanın etkileriyle boğuşurken çürümeye neden olan bakteri yayılmakta ve ağacın kalan köklerini koruyabilme yeteneğini yavaşlatmaktadır. Giderek kökün hayatta kalan kısmı küçülür ve bununla beraber toprağın üstündeki alanın daha azını ayakta tutabilir.

Ağacın yaprakları sararıp dökülmeye, küçük dallar kuruyup yavaşça ölmeye başlar. Yaşayan kökler azaldıkça da ana dalları ve en son gövdeyi desteklemek de mümkün olmaz ki bu aşamada ağaç ölür.

Kök çürümesi genelde bahar aylarında, saksı değiştirilirken fark edilir. Çürümüş kökler siyahlaşır ve dokunulduğunda lime lime dökülürler. Kök çürümesini durdurmanın tek kesin yolu ölü parçaları kesmektir.

Sulamalar arasında toprağın az miktarda kurumasına izin verirseniz aşırı sulamadan korunmuş olursunuz. Bununla birlikte sulanmaya ihtiyacı olduğunda, ağacın tamamen suya doyurulması gerekir.

SUYUN HAREKETİNİ İNCELEYİN

Suyu toprağa döktüğünüzde nasıl hareket ettiğine dikkat edin. Toprağın üstünde durur kalır ya da anında içeri akıp dipten boşalırsa bir sorun var demektir. Özellikle adi topraklarda bazı bitki artıkları toprağın üstünü kapatarak suyun geçişine engel olurlar.

Böyle durumlarda bir kibrit çöpünü toprağa çeşitli yerlerden 3-4 cm batırıp çıkarın ve suyun toprağa daha iyi nüfuz etmesine izin verin.

Kaliteli bonsai toprağı, toprağın tamamında suyu yeterince emecek ve fazlasını rahatlıkla tahliye edecek karışıma sahip olmalıdır. Sıkı  karışıma sahip topraklarda su yeterince emilmeyecek ve saksı kenarlarından taşacaktır. Toprağın içine sızan su ise açmış olduğu yollardan aşağı akıp tahliye olacaktır. Bu tür toprak karışımları köklerin yeterli neme kavuşmasını önlediği için ağacın kurumasına yol açacaktır. Fazla su tutan toprak karışımlarındaysa köklerin yeterince oksijen almasını önleyerek suyun içinde boğulmasına ve kök çürümelerine neden olacaktır.

 

KISACA;

-Ağaçlarınızın günlük bakımlarını ve gelişimlerini yapın, ihmal etmeyin,

-İğne yapraklılar geniş yapraklılara göre daha az su kaybettiğinden daha az isteyecektir
-Rutin’e bağlı kalmayın. Hava sıcaklığına göre toprağın nemini kontrol edin.
-Sprey kullanarak ağacınızın gövde ve dallarını da nemlendirin (Güneşli zamanlarda yapmayın. Su damlacıkları mercek özelliği gösterecektir)

-Sularken toprağı izleyin ve davranışına göre çözüm üretin,
-Her ağacı en az iki, hatta üç defada sulayın (ilkinde hafifçe ıslatıp, ikincisinde veya üçüncüsünden toprağı suya doyurun)

-Yağmurlu havalar toprağın üstünü ıslatır. Kendi sulamanızı yapın.
-Her ağaca ona en uygun şekilde su verin (yapraklara veya sadece toprağa, sık veya nadiren, ph değeri yüksek veya düşük su ile)

-Sulamalanızı sabahları yapın. Güneşin sıcağı ağaçlarınıza vurmadan ağaçlar suyunu alabilsin.

- Ağacınızı, suyun saksının dibinden dışarı atıldığını göreceğiniz şekilde tam manasıyla sulayın

- Toprağın yüzeyi kuruyup daha açık bir renk almaya başlamadan tekrar sulamayın.